ដោយៈគង់ សូរិយា
ភ្នំពេញៈ ការផ្ទេរដីធ្លីនៅកម្ពុជាមានទម្រង់ជាច្រើន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងនីតិបុគ្គលសាធារណៈ និងឯកជន។ សិទ្ធិផ្ទេរអចលនវត្ថុទៅអ្នកផ្សេង និងទទួលបានការការពារពីការផ្ទេរដោយបង្ខំ ជាប្រការសំខាន់នៃសន្តិសុខកម្មសិទ្ធិដីធ្លី។
ជាពិសេស លទ្ធភាពផ្ទេរដីជាប្រភពមួយនៃគុណតម្លៃ សម្រាប់ម្ចាស់ដីប្រើប្រាស់សិទ្ធិនោះ ដើម្បីទទួលបានការផ្គត់ផ្គង់ជាឥណទាន ឬការប្រើប្រាស់ជាគុណតម្លៃកាន់តែខ្ពស់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ចំណុចនេះអាចជាមូលហេតុនៃភាពគ្មានដីធ្លី និងភាពក្រីក្រសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើន។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានរាយការណ៍ថា អវត្តមាននៃកិច្ចការពាររឹងមាំ និងមានប្រសិទ្ធភាព អាចសបញ្ជាក់ថា សុវត្ថិភាពដី ធ្លីនៅតែផុយស្រួយ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកកាន់កាប់ដីតូចតាចងាយប្រឈម នឹងហានិភ័យនៃការលក់ដីដោយបង្ខំ ឬគ្មានអត្ថប្រយោជន៍ និងការបណ្តេញចេញពីដីដោយបង្ខំ។
គោលនយោបាយ និងក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិ
ជាផ្នែកមួយនៃគោលនយោបាយសន្តិសុខដីធ្លី រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសន្យាចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងទប់ស្កាត់ជម្លោះដីធ្លី។ ការផ្ទេរដីធ្លី គឺជាកត្តាចាំបាច់សម្រាប់ជោគជ័យនៃគោលនយោបាយនេះ ដោយសារតែការផ្ទេរ ដែលមិនត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងបញ្ជីដីធ្លី អាចធ្វើឲ្យមានជម្លោះដីធ្លីរវាងអ្នកទាមទារជាន់គ្នា។
បទប្បញ្ញត្តិច្បាប់លម្អិតក្បោះក្បាយ ដែលគ្រប់គ្រងលើការផ្ទេរដីឯកជន ដែលពីមុនមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១ ត្រូវបានលុបចោលមួយចំនួនធំ ដោយច្បាប់ស្តីពីការអនុវត្តក្រមរដ្ឋប្បវេណី ដែលចូលជាធរមានតាំងពីឆ្នាំ២០១១។
អ្វីដែលមាននៅក្នុងច្បាប់នេះបានចែងថា ដើម្បីចងជាកាតព្វកិច្ច កិច្ចសន្យាផ្ទេរដីទាំងអស់ត្រូវតែចុះបញ្ជី ដែលអាចធ្វើឡើងនៅក្រោយពីការបង់ពន្ធសមស្រប ។ ភោគីស្របច្បាប់ដែលមិនមានប្លង់រឹង និងអាចបញ្ជាក់ការកាន់កាប់ នៅមុនពេលដែលច្បាប់នេះចូលជាធរមាន អាចផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ទៅឱ្យបុគ្គលផ្សេងបាន។
ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចផ្ទេរសិទ្ធិដីធ្លី ទៅផ្នែកឯកជនតាមរយៈសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច សម្បទានដីសង្គមកិច្ច ដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងព្រៃសហគមន៍។ លើសពីនេះ រដ្ឋាភិបាល អាចតម្រូវឲ្យម្ចាស់ដីឯកជនផ្ទេរដីប្រគល់ដីឱ្យរដ្ឋ ដែលជាអ្នកមានសិទ្ធិធ្វើការដកហូតដើម្បីបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍ជាតិ និងសាធារណៈ ដោយមានផ្តល់សំណងដោយយុត្តិធម៌ សមស្រប និងជាមុន។
បញ្ហាប្រឈម
រាល់ការផ្ទេរ ដីចុះបញ្ជី និងមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ត្រូវតែចុះបញ្ជីជាមួយអាជ្ញាធរសុរិយោដី ។
លក្ខខណ្ឌ នេះមានគោលបំណងបីដូចជា ការធានាភាពត្រឹមត្រូវ និងនិរន្តរភាពយូរអង្វែងនៃកំណត់ត្រា អចលនវត្ថុដោយធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីដីធ្លី ការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដល់ម្ចាស់ថ្មី និងការធានាថា មានការបង់ពន្ធសមស្រប។ ទោះបីជាសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិចុះបញ្ជី មានសារៈសំខាន់ ការចុះបញ្ជីលើការផ្ទេរដី ត្រូវបានរំពឹងទុកថាមានតិចជាង៧៥%។ យ៉ាងនេះក្តី មិនមានទិន្នន័យផ្លូវការដើម្បីបញ្ជាក់ពីចំណុចនេះឡើយ ។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ រាយការណ៍ថា ដីធ្លីនៅកម្ពុជាជាញឹកញយ មិនមានការចុះបញ្ជីទេ ដោយសារតែការចំណាយខ្ពស់ (ទាំងផ្លូវការ ឬក្រៅផ្លូវការ គឺមិនច្បាស់លាស់) ព្រមជាមួយនឹងការអនុវត្តប្រព័ន្ធកត់ត្រា អចលនវត្ថុក្រៅផ្លូវការ ។ភស្តុតាងថ្មីៗបង្ហាញថា លក្ខខណ្ឌនៃការចុះបញ្ជីការផ្ទេរដីធ្លី ធ្វើឲ្យមិនសូវមានការជួញដូរជាផ្លូវការនៅលើទីផ្សារ។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ បានអះអាងថា បរាជ័យក្នុងការកត់ត្រាលើការផ្ទេរដីធ្លី បង្កើតឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើន សម្រាប់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិបន្ទាប់។ បើមិនមានការចុះបញ្ជី នោះក៏មិនមានកំណត់ត្រា ជាផ្លូវការណាផ្សេងអំពីកម្មសិទ្ធិ ទទួលស្គាល់ជាស្របច្បាប់ លើកលែងតែការចុះបញ្ជីការចុងក្រោយនៅក្នុងបញ្ជីកម្មសិទ្ធិ។
ជាផលវិបាក ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិបន្ទាប់ដែលមិនបានចុះបញ្ជីទាំងអស់ តែងបាត់បង់សិទ្ធិលើដីទិញរួច នៅក្នុងដំណើរការដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី។
ការកែលម្អ និងវឌ្ឍនភាពសម្រាប់ថ្ងៃអនាគត
នៅឆ្នាំ ២០១០ រដ្ឋាភិបាលបានចាត់វិធានការក្តៅ ក្នុងការការពារសន្តិសុខកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅពេលមាន ការអនុម័តច្បាប់អស្សាមិករណ៍។ ច្បាប់នេះគ្របដណ្តប់លើដំណើរការដែលរដ្ឋាភិបាលអាចកាន់កាប់ដីកម្មសិទ្ធិឯកជន។ ច្បាប់នេះកំណត់ថា រដ្ឋាភិបាលអាចដកហូតដីធ្លី សម្រាប់តែគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តបុគ្គល ដើម្បីបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍ជាតិ និងសាធារណៈប៉ុណ្ណោះ។
ច្បាប់នេះបានតម្រូវឲ្យម្ចាស់ អចលនវត្ថុដែលត្រូវបានដកហូត ទទួលបានសំណងយុត្តិធម៌ និងសមស្របជាមុន និងបានបង្កើក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិសម្រាប់ដំណើរការដកហូតនេះ៕
No comments:
Post a Comment